نظر قرآن در مورد زرتشت چیست ؟

زرتشت در قرآن :
جواب در سه محور سامان می‏یابد:
یکم: به رغم این که درباره دین زرتشت اختلاف وجود دارد که از ادیان الهی است یا نه، در منابع اسلامی تأکید شده است که دین زرتشت یکی از ادیان الهی بوده و زرتشتیان از اهل کتاب هستند.(1) قرآن به اصالت مذهبی زرتشتیان تصریح می‏کند. (2) و پیروان این دین را به عنوان صاحب کتاب به رسمیت می‏شناسد.

ادامه مطلب :

بر همین اساس در فقه اسلامی زرتشتیان در کنار یهودیان و مسیحیان قرار گرفته‏اند. در سیره و سنت پیامبر اسلام و ائمه(ع) نیز رهنمودهایی درباره برخورد با زرتشتیان وجود دارد که بیانگر اهل کتاب بودن آنها است. ابن عباس می‏گوید: پیامبر اسلام دستور داد از زرتشتیان مقیم یمن جزیه بگیرند. زرتشتیان جزیه دادند و بر آیین خود باقی ماندند.(3)
یکی از فرمود: مجوسیان چون دارای کتاب آسمانی بودند، مانند اهل کتاب جزیه می‏دادند". (4)
اسلام شناسان و فقیهان نیز از آنان به عنوان اهل کتاب یاد کرده و تصریح نموده‏اند که هم برای آنان دین بوده و هم کتاب داشته‏اند.(5)
دوم: از برخی متون و منابع دینی استفاده می‏شود که برای زرتشتیان کتاب آسمان نیز بوده است. در روایتی از امام علی(ع) آمده است که برای مجوسیان کتاب وجود دارد.(6)
مرحوم شیخ طوسی تصریح می‏کند که برای زرتشتیان کتاب آسمانی وجود دارد.(7) مرحوم علامه طباطبایی عقیده دارد: زرتشتیان دارای کتاب آسمانی و پیامبر بوده، بر این اساس دین زرتشت پذیرفته شده است.
سوم: درخصوص عدم ذکر دین زرتشت در قرآن باید گفت: عدم ذکر برخی اسامی و ادیان در قرآن بدان معنا نیست که پیامبران و ادیان دیگر وجود ندارد.
در برخی روایات تصریح شده است که تعداد پیامبران 124 هزار بوده(8) و برخی دیگر هشت هزار بیان نموده‏اند. (9)
بیان اسامی همه پیامبران با اهداف قرآن که بیان مسائل مهم و کلیات معارف است، همسویی ندارد. از سوی دیگر در برخی آیات به برخی از اسامی پیامبران و اسامی کتاب‏های آنان تصریح شده است.(10)
در برخی آیات به طور کلی از پیامبران سخن به میان آمده است(11) و در برخی دیگر از بعضی پیامبران با اشاره سخن گفته شده است.(12) بیان سرگذشت پیامبران با شیوه‏های مذکور کفایت می‏کند.
در قرآن آمده است: “و لقد أرسلنا رسلاً من قبلک منهم من لم نقصص؛(13) پیش از تو، رسولانی فرستادیم. سرگذشت گروهی از آنان را برای تو بازگو کردیم و گروهی را برای تو بازگو نکرده‏ایم".
“از این آیه استفاده می‏شود که نام گروهی از انبیا و رسولان الهی در قرآن مجید نیامده، و عدد آنها بیش از آن است که در قرآن ذکر شده است".(14)
پی‏نوشت‏ها:
1. عبدالله مبلغی، تاریخ ادیان و مذاهب در جهان، ص 365 به بعد.
2. حج (22) آیه 17؛ المیزان، ج 4، ص 358.
3. مروج الذهب، ج 1، ص 225.
4. وسائل الشیعه، ج 11، ص 96.
5. الخلاف، ج 2، ص 199.
6. وسائل الشیعه، ج 11، ص 98.
7. المبسوط، ج 4، ص 210.
8. بحارالانوار، ج 11، ص 30.
9. تفسیر نور الثقلین، ج 4، ص 537، به نقل از پیام قرآن، ج 7، ص 360.
10. انعام (6) آیه 83 - 86.
11. پیام قرآن، ج 7، ص 357.
12. بقره (2) آیه 247، یوسف (12) آیه 60.
13. مؤمن (40) آیه 78.
14. ناصر مکارم شیرازی، پیام قرآن، ج 7، ص 356